Ceza Hukukuna Dair Düzenlemeler
Paketin en dikkat çekici başlıklarının başında internet dolandırıcılığı, sanal bahis ve sanal kumar gibi bilişim temelli suçlara yönelik cezaların artırılması geliyor. Dijital dünyanın suç türlerini çeşitlendirmesi karşısında, yargının da daha güçlü araçlarla donatılması hedeflenmektedir.
Toplumsal hayatın önemli bir sorunu haline gelen düğün ve asker uğurlamalarında havaya ateş açılması eylemleri ise artık bağımsız bir suç olarak düzenlenecek. Kurusıkı tabancaların da kapsama alınmasıyla, “zarar doğmadığı sürece cezasız kalan” bu tehlikeli fiillerin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.
Trafikte yol kesme ve ulaşım güvenliğini tehlikeye atan eylemler de ayrı bir suç başlığı altında düzenleniyor. Bu davranışların artık yalnızca kabahat olarak değil, doğrudan cezai yaptırımla karşılık bulacağı görülmektedir.
Bir başka önemli düzenleme, suça sürüklenen çocuklara yönelik ceza indirimlerinde değişiklik yapılması. Mevcut sistemde yaş küçüldükçe indirim oranı artıyor; ancak yeni paket ile özellikle 15–18 yaş grubunda indirim oranlarının azaltılması gündeme gelmektedir. Yaş arttıkça ceza indiriminin azaltılması düşünülmektedir. Bu değişiklik, çocukların korunması ile toplum güvenliği arasındaki dengeyi sağlama arayışı olarak dikkat çekmektedir.
Kamuoyunun sıkça sorduğu “af çıkacak mı?” sorusuna ise yanıt net: Bu pakette genel af düzenlemesi bulunmamaktadır.
Usule Dair Yenilikler
Ceza hükümlerinin yanında, dava süreçlerinde de önemli düzenlemeler var. Ortaklığın giderilmesi davalarında ilk satışın, hissedarlar arasında taşınmazın rayiç bedeli üzerinden yapılması öngörülüyor. Böylece ortaklık ihtilaflarının daha adil çözüme kavuşması hedefleniyor.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda yapılacak değişiklikle, avukatların talepleri doğrudan reddedilemeyecek; reddedilirse gerekçesi ayrıntılı biçimde yazılacak. Bu, savunma hakkının güçlenmesi bakımından önemli bir adımdır.
Ayrıca e-duruşma uygulaması genişletilerek ön inceleme duruşmalarında da kullanılabilecektir. Yargının dijitalleşmesi yönünde atılan bu adım, özellikle dosya yoğunluğu yüksek şehirlerde süreci hızlandıracaktır.
Ara buluculukta taraf vekilleri için ücret düzenlemesi yapılması, bonolarda karekod uygulamasının zorunlu hale gelmesi ve belirsiz alacak davalarının kaldırılması da yine paketin öne çıkan maddeleri arasında yer almaktadır. Son olarak, Yargıtay’da yetki ve görevden bozma kararlarının kaldırılması ve bu hususların istinaf aşamasında çözülecek olması da dikkat çeken bir değişiklik olarak öne çıkmaktadır.
Önerilerimiz :
11. Yargı Paketi, ceza ve usul hukukunda önemli bir yenilenme ve caydırıcılık arayışı sunuyor. Ancak bu düzenlemelerin toplumda karşılık bulması için bazı noktalara özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir:
• Cezaların artırılması tek başına yeterli değildir. Eğitim, farkındalık çalışmaları ve rehabilitasyon süreçleri de eş zamanlı işletilmelidir.
• Çocuk adalet sisteminde indirimlerin azaltılması makul görünse de, çocukların korunma ihtiyacı göz ardı edilmemeli; sosyal hizmetler ve rehabilite edici mekanizmalar güçlendirilmelidir.
• E-duruşma ve dijital uygulamalar yaygınlaştırılırken, altyapı eksiklikleri giderilmeli, tüm vatandaşların eşit şekilde erişebileceği bir sistem kurulmalıdır.
• Af beklentileri kamuoyunda yanlış anlaşılmalara yol açmaması için, infaz ve ceza politikası düzenlemeleri net biçimde anlatılmalıdır.
• Yargıtay’ın yetki ve görevden bozma fonksiyonunun istinafa devredilmesi yüksek mahkemenin yükünü hafifletebilir; ancak istinafın kapasitesi bu yeni sorumluluğa uygun hale getirilmelidir.
Bir hukukçu olarak şunu ifade etmek isterim ki; yargı paketleri yalnızca metinlerden ibaret değildir, toplumun adalet duygusunu yeniden inşa eden adımlardır. 11. Yargı Paketi, suçla mücadelede daha sert tedbirler öngörse de, gerçek başarı ancak bu düzenlemelerin günlük hayata adil, hızlı ve erişilebilir şekilde yansımasıyla mümkün olacaktır. Hukukun özü, yalnızca cezalandırmak değil; aynı zamanda toplumu korumak, bireyi rehabilite etmek ve adaleti herkes için güven veren bir zeminde yaşatmaktır.
Av. Burak EVCİ
Editor : Haber Merkezi
